Esta historia comezou no activismo do século XX e despois trocou a traxectoria na política institucional até 2016…que parece que foi onte…

• Tareixa Paz foi a primeira muller de Barbadás concelleira, con 28 anos, no 1995, e non houbo outra edil até 2003. Tamén ocupou o cargo de Vicepresidenta do Parlamento de Galicia, na lexislatura que comezou no 2005, na que a presidenta era Dolores Villariño, ámbalas dúas mulleres da provincia de Ourense.
  Xusto antes ca ela, foino a tamén ourensá Inmaculada Rodríguez Cuervo e despois houbo algunha outra muller na presidencia e vicepresidencias parlamentarias, até chegar á paridade actual.

• Por ser concelleira en Barbadás chegou “a ter a proxección e visibilidade na comarca de Ourense que facilitou que entrara en 1999 na Deputación, onde xa había outras dúas mulleres deputadas provinciais (Marina Cuquejo e Elisa Nogueira) e alí, como nas outras institucións, sempre me sentín a gusto e ben tratada, así que a miña promoción política non foi mérito meu, senón moito da contorna social que se vivía daquela e da colaboración de moitas compañeiras e compañeiros”, lembra.

• Relata que nos anos 90, había “moi poucas mulleres con protagonismo en política, máis aló das que estaban en corporacións municipais que non adoitaban ter presenza e protagonismo ningún”, engade Tareixa que tamén resalta a “sorpresa” que foi para ela, ir de vicepresidenta do Parlamento, cando se estreaba tamén como parlamentaria autonómica.

• “Tiven vertixe naquel momento, pero os retos non me asustan e tampouco me bota cara atrás aprender e traballar,  así que aceptei a proposta tamén pola satisfacción que supuña facer Historia, no persoal e no colectivo”.

• No mesmo ano deixou o seu cargo de concelleira en Barbadás e chorou cando o fixo: “aquela etapa de 10 anos no concello de Barbadás non a cambiaría por nada”, lembra.

Activismo nas Lamas

• Para contar como chegou a ser vicepresidenta do Parlamento, Tareixa alude ó movemento social xurdido nas Lamas en 1993, no momento en que se soubo que o trazado da autovías das Rías Baixas (A-52) fora afastado do previsto inicialmente, para “favorecer os intereses da familia de Luís Taboada, propietaria de 40.000 m² dende a actual urbanización da Solaina (na Valenzá) até As Lamas”, detalla Tareixa.

• Con ese desvío, o trazado aprobado no Ministerio “non tocaba as terras de Taboada (familia dun exgobernador provincial) e metíase polo medio e medio da aldea das Lamas, e facía desaparecer a metade dela”, engade.
  “Un pequeno grupo de veciños puxémonos en pé de guerra. O tema fixo que se implicasen veciños e veciñas emigrados en Vigo e outras cidades. Mobilizámonos, fixemos visible esa inxustiza e unha comisión de 4 persoas fomos á sede do ministerio en Madrid, sen aviso previo, á espera de que alguén nos recibira”, relata.

• Lembra daquela “aventura” que a reclamación veciñal diante no ministerio “foi tan razoable” que lograron, non recuperar o trazado inicial, pero si “salvar a aldea e parte das propiedades da familia Taboada”.

• E así resume  Tareixa o que foi a “chispa” que prendeu nela e en “Eli” para dalo paso cara a política pública. Para Tareixa  “foi un choque descubrir que as estruturas caciquís do franquismo estaban en 1993 tan vivas, e a lección foi que, por moi pequeno que sexas se te organizas pódense lograr obxectivos colectivos e defender o que de xeito individual sería moi difícil”.

• Nesa explicación do seu paso cara a política, apunta como importante gozar de certa liberdade: “Aprendín daquela que para ser activista social nunha provincia tan controlada como a de Ourense, tes que ser rico ou funcionario, para así estar libre de extorsión co teu sustento económico, e eu xa era funcionaria daquela”, engade.

Aplicouse “auto rexeneración democrática”

• No seu cargo de deputada autonómica “rasa” estivo até 2016 e o seu traballo centrábase en incendios. “Paseino moi ben tanto no Goberno como na oposición porque gusto do ‘zafarrancho’ de combate político, e daquela vivíamos nel”.
  En comparación con aqueles anos, Tareixa opina que hoxe “valórase moi pouco o traballo na oposición, hai pouca cultura de consenso e de escoitar, a pesares de que en Europa é o contrario, e mesmo en Suíza é obrigado acordar Goberno multicor”, sinala lembrando que parte da súa infancia pasouna no país helvético.

• En 2016 decidiu aplicarse “auto rexeneración democrática” e dar “paso a outros” porque cando se leva “máis de 10 anos facendo o mesmo, ou es moi creativa, ou tes moita moita ilusión ou comezas a repetirte e iso non aporta nada”, reflexiona.

• En agosto de 2016 cesou un venres como deputada autonómica e ao luns seguinte retomou o seu traballo no Servizo de Notificacións do Xulgado de Ourense e, segundo di, en principio non pensa en volver a política pública e activa.

• Tamén colaborou, colabora e asesora en proxectos  no eido da igualdade, no que opina que “as mulleres non avanzamos tanto como parece e queda moito por facer”.

-Para as fotografías escolleu lugares vencellados coa súa aldea ou coa súa nenez en Barbadás.-

-Documento actualizado-

A medio camiño entre A Valenzá e a cidade de Ourense, Víctor atopou 20.000 m²  no Fonsillón e alí abriu en xaneiro de 2019 “Pitch&Putt Ourense”, despois de acondicionar 18 buratos nos que poder xogar en circuíto durante máis de unha hora, con bola e paus pequenos de golf.

• Víctor Rodríguez Casar e a súa familia viviran  antes en Sobrado do Bispo, e decidiron trasladarse a unha nova residencia na Valenzá “polos nenos”, e alí madurou a idea de emprender nun deporte que el descubrira e xogara dende os anos 90.
  “Un mozo de Vilamarín foi o primeiro que preparou en Galicia un campo para este xogo irlandés, na súa volta despois de vivir en Cataluña, onde este deporte é o quinto en número de licencias”, detalla cando se lle pregunta por un deporte aínda descoñecido pero xa moi practicado en Galicia.
  Nese campo Víctor xogou e gañou premios, e decidiuse a probar sorte como emprendedor. Abriu o seu primeiro campo no concello de San Amaro, en 2005, e despois tentou en Vigo, Santiago de Compostela, Boiro…

Deporte asequible e interxeracional

• “É un deporte para xogadores de perfil máis ben urbano, inspirado no golf; xurdiu en Irlanda nos anos 50 para facer fronte a crise do petróleo, xogando en campos máis pequenos e próximos ás cidades, para aforrar desprazamentos”, narra Víctor.

• Para o desenvolvemento e promoción deste novo deporte, o golf é un atranco “porque ten certa mala prensa”, engade. Así que comeza a defensa do “pitch and putt” e resalta que é para todas as idades e capacidades físicas.
  “É totalmente apto para xogadores dende os 7 anos até máis de 80, que poden pasar aquí unhas horas cun xogo non moi esixente no aspecto físico, pero si con traballo mental, e xa cando rematan, poden tomar algo e conversar, e dá gusto escoitar o intercambio de ideas e estratexias que se fai entre as diferentes idades”, engade.

• Por riba, non resulta tan custoso “como se pensa normalmente” pois o equipo básico tense por 50 €. Consiste en tres paus, os que se usan no golf para as distancias máis curtas, e unha bolsa. “Cada día hai persoas que veñen xogar e se están nas primeiras veces, prestámosllo nós”.

• Tamén é un deporte no que se encontran cómodas persoas que practicaron outros deportes máis físicos, como o propio Víctor que foi xogador de rugby en Lugo, Lalín e Ourense. “Este require menos esforzo físico e mantente na competición”, sinala.

• No día deste encontro con Víctor para falar do intraducible “pitch and putt” no Fonsillón, quedamos a última hora do serán e máis de 20 persoas, en grupos de 3, 4 ou 5, xogaban en diferentes buratos, uns baixo o sol e outros na sombra de castiñeiros e piñeiros que viven hai anos nese campo.

Sen federación estatal pero sí europea

• Este deporte considerado especialidade do golf, conta cunha Asociación Galega de “Pitch and Putt” e ten competicións periódicas en diferentes Comunidades Autónomas.

• Algúns clubs e asociación están na Federación Nacional de Golf pero as galegas, catalás, vascas e  andorranas,  pertencen á Federación Internacional e á Europea de Asociaciones de Pitch and Putt xunto coa francesa, holandesa, irlandesa, etc. Así que os equipos poden competir en calquera deses países.

• Concretamente, na primeira fin de semana de xullo, o campo do Fonsillón acolleu un torneo de seleccións e a galega saíu gañadora. Galicia con 500 licencias para practicantes deste deporte e a metade son de persoas que xogan en Ourense, no Fonsillón ou nos campos de Puzo do Lago (Maside) ou no Pazo de Touza (San Amaro).
  “A afición es Ourense é moito maior que no resto de Galicia porque os primeiros campos estiveron nesta provincia” aclara Víctor.

• Lamenta o pouco apoio institucional para as instalacións e para o propio deporte, que podería contar cunha escola propia na que poderían practicarse tamén outros dous deportes asociados en auxe que son o “footgolf” e o “disc golf”  que xa se poden practicar no Fonsillón.

• Este é un dos proxectos de Víctor, pero “precisa apoio”, engade, e considera que  non tería que ser tan complicado, e máis coas instalacións na raia entre dous concellos veciños.

Sete doentes do Hospital psiquiátrico de Piñor, en Barbadás, amosan o seu xeito de estar no mundo en diferentes soportes expostos no café Ollo Ledo de Ourense, tras experimentar formas de expresión artística dende o mes de maio, no taller “Arte Espida”, parte dun proxecto global arredor da arte na contorna clínica.

• O taller está supervisado pola psicóloga e historiadora de arte, Marta García, co pulo do equipo psiquiátrico deste servizo sanitario público e sete dos seus participantes aceptaron a proposta de amosar os seus “traballos singulares, de gran forza plástica e diversos, como o grupo de persoas que os fixo”, detalla Marta.

• Ana E. Parro, “Deivid”, Rita Sory, Ana, Antía, Vero, Rosalinda e a propia Marta prepararon a exposición e penduraron a súa obra hai uns días.  Parte deles inaugurárona “por todo o alto”, con lectura de textos e poemas arredor da súa situación persoal e da do colectivo de doentes mentais.

• A apertura contou coa asistencia de gran número de persoas a pesares da onda de calor dos primeiros días de agosto. Estará no Ollo Ledo até o 31 de agosto, en principio, pero poderían ampliarse os días para visitala.

• O taller artístico no que naceu a exposición está na primeira planta do hospital psiquiátrico, no espazo que antes era a recepción, e alí cada martes e xoves “calquera persoa que pasase por algún servizo público de Saúde Mental pode asistir e participar, como fan neste momento varias persoas que estiveron na área de agudos do hospital de Ourense e algunhas residentes do psiquiátrico de Barbadás”, explica Marta.

• Entrada e saída do taller son libres e, de media, participan nel 6 ou 7 persoas, de forma continua ou non, que atopan no espazo artístico variedade de materiais para a expresión artística como plásticos, obxectos para reutilizar (madeira, tea, prendas de roupa, azulexos, chaves…) e as ferramentas necesarias, desde pinceis, até carbonciño, candeas…

Moito interese e emoción

• A mostra exposta inclúe obras seleccionadas por cada autor, e tendo en conta o espazo que tiñan para amosalas, puideron escoller 3 ou 4 por cada artista.

• Resultou un conxunto “moi diverso”, con obras sobre bandexas de bar, azulexos salvados dunha reforma, una camisa reutilizada para darlle unha segunda vida, formas de zapateiro para unhas sandalias… e as técnicas que poderán verse son con pinturas acrílicas, cerámica, elementos rotulados, carbonciño, corda…

• A primeira sesión do taller trala inauguración foi “moi emotivo” pois os artistas estaban aínda “emocionados pola acollida”, pola afluencia de xente interesada e porque varios artistas locais que asistiron a apertura, falaron con eles e transmitíronlles parabéns, segundo relata a psicóloga.

• No mesmo mes de agosto, “Arte Espida” comezou a contar con outros artistas (que amosan o seu xeito de traballar con pinceis, velas, carbonciño… e facilitan así un intercambio e contacto real de experiencias e proxectos artísticos.

• Tanto a exposición como o encontro con outros artistas, segundo Marta, supón para todas as persoas participantes “a entrada no eido social e o recoñecemento, e así faise fronte á estigmatización habitual que sofre este colectivo de persoas con algunha doenza mental”.

• O primeiro que acudiu á invitación do taller foi Chinosky que aportou a súa experiencia nos retratos, tema que non se tratara antes no espazo de “Arte Espida” e levou ás persoas participantes a probas, nunha primeira sesión, e a pintar seu autorretrato, na seguinte.

• A segunda invitada está a ser Marita Carmona que propuxo o uso de candeas para afumar os papeis de debuxo e utilizar así o fume como ferramenta para dar cor e textura pouco habituais.

O proxecto global arredor do Art Brut

• A exposición  é a primeira do proxecto de talleres e outras actividades denominado “Arte Espida. Proxecto Global” que ten como obxectivo axudar á normalización da vida dos doentes, a desestigmatizar  a súa doenza e a desenvolver, de xeito libre e non dirixido, xeitos de expresión que non buscan axustarse a estereotipos de beleza, nin a ideais ou realidades concretas.

• O proxecto prevé tamén a posible creación dun museo para as obras históricas do psiquiátrico da súa etapa inicial en Toén y as dos primeiros anos en Piñor. Marta relata que se tamén quérese contar cunha sala temporal para expoñer os resultados do actual taller.
  “No mesmo proxecto hai unha parte clínica que supón un estudo da psicoanálise no arte a través de seminarios, e outra parte de catalogación de toda a obra recollida dos vellos talleres de Toén antes do traslado a Piñor hai dez anos”, relata Marta.

• O espazo que antes era recepción hospitalaria énchese agora de paletas, botes, lenzos, agullas e fíos, pezas metálicas, teas, lapis, rotuladores, acuarelas, pinceis, gomas de borrar… que pasarán polas mans dos artistas de Piñor.

O CONCELLO DE BARBADÁS DESEÑA UNHA CAMPAÑA PARA QUE A VECIÑANZA DESCUBRA AS VANTAXES DE ESTAR EMPADROADA

“Súmate a nós” é o título de unha iniciativa que incide nas bonificacións que supón para as persoas empradroadas vivir en Barbadás

A tarxeta de transporte, ludotecas, campamentos, escola infantil municipal, Centro de Información á Muller, Escola de Música, Casa da Mocidade son algúns dos servizos nos que os/as empadroados/as poden obter vantaxes

·       Este mediodía presentouse en rolda de prensa a campaña de empadroamento deseñada polo Concello de Barbadás.

·       A presentación tivo lugar no Centro Empresarial Transfronteirizo por parte do alcalde de Barbadás, Xosé Carlos Valcárcel, e Victoria Morenza, tenente alcalde.

·       Valcárcel repasou a evolución poboacional dende 2010 ata a actualidade. En 2010 Barbadás tiña 9.725 habitantes, en 2015 o padrón de habitantes sumaba 10.644 persoas, no ano 2016 a cifra acadou 10.788 residentes e en 2017chegou a 10.964 habitantes. No ano 2018 había 11.072 persoas empadroadas, no 2019 esta cifra incrementouse ata os 11.177 habitantes e no 2020 decrecemos baixamos en 103 veciños e veciñas pero de novo no 2021 medrou a poboación ata as 11.112 veciños e veciñas e este ano a día de onte aumentamos 157 veciños e veciñas en relación o 2021.

·       O rexedor indicou que “evidentemente despois haberá que facer filtros para ver si toda esta xente non está empadroada ou ubicada aquí en outros lugares, pero a poboación segue medrando e dende o Concello e queremos seguir mantendo esta tendencia, pero non é menos certo que hai veciños e veciñas que non están empadroados aquí e que convidamos a que se empadroen en Barbadás”.

·       Valcárcel sinalou que “tendo presente precisamente esa realidade e que hai un traballo de campo feito por Protección Civil en canto a consumo de auga e de enerxía eléctrica e tamén polo que nos indica a empresa de recollida de lixo, probablemente haxa entre1500 e 2000 persoas que non están empadroadas en Barbadás”.

·       Ante esta situación “o Concello de Barbadás decidimos realizar unha campaña de empadroamento para que as persoas que residen no municipio e que non figuran no padrón se animen a empadroarse”, comentou Xosé Carlos Valcárcel.

·       O aumento de veciños e veciñas precisamente suporá para o Concello un aumento de ingresos e de recursos do Estado que porían ademais en valor as infraestruturas e os servizos que se prestan porque poderían ser mellorados, poderías mellorarse ostensiblemente.

·       Son moi importantes estos servizos e  infraestruturas para que o Concello poda ofertar mais servizos, estes ingresos permitirán ofertar mais servizos, promover a dinamización social e atender as necesitades da poboación.

·       É moi importante formar parte formal do Concello onde un reside xa que é un xeito de ser responsables en axudar a mellorar a calidade de vida do propio municipio, tanto de xeito individual como de xeito colectivo e sería un plus para a comunidade, de feito o slogan que utilizamos no folleto é “súmate a nos”.

·       Valcarcel destacou que “un xemplo das vantaxes que supón estar empadroados/as en Barbadás a efectos do uso da piscina implica que hai un bono para toda a tempada que custa 6€ e penso que non hai servizo de piscina ou piscina municipal na nosa contorna que teña un prezo tan reducido. Estamos falando de 2 meses e medio practicamente con un custo de 6€”.

·       A tenente alcalde, Victoria Morenza, explicou que “esta campaña consistirá na difusión entre os residentes de 5000 folletos que serán repartidos nos buzóns de correos de cada vivenda, ademais estanse a realizar unha serie de vídeos e promocións dos recursos do Concello para atraer a dita poboación a empadroarse”.

·       Nestes vídeos participarán persoas empadroadas en Barbadás que teñen unha relevancia social ben no ámbito deportivo, cultural e social e que van a explicar precisamente neses vídeos cales son as vantaxes de estar empadroados/as en Barbadás

·       Estes folletos empezaranse a distribuír  a partir da semana que ven e “o obxectivo é precisamente animar a todas as persoas que efectivamente teñen segunda residencia e que pasan practicamente case todo o ano nos diferentes pobos a que se empadroen”.

·       Morenza resaltou que “hai que ter en conta que o non empadroamento das persoas que residen habitualmente en Barbadás tamén ocorre no rural e non só na Valenzá, onde moita xente está empadroada nos pobos de orixe; ou dentro da propia familia algún membro da familia que está empadroado no concello de orixe que acostuma a ser fundamentalmente da Baixa Limia e outro membro da familia está empadroado en Barbadás. Tendo en conta esta situación o ideal é captar a todas esas persoas para que efectivamente se empadroen no lugar onde residen”.

·       O folleto informativo “especifica todas as bonificacións ou vantaxes que ten estar empadroado en Barbadás, como poden ser as bonificacións na tarxeta de transporte, porque Barbadás como ben sabedes ten unha tarxeta de bonificación conveniada coa Xunta de Galicia, onde as persoas que están empadroadas en Barbadás poden beneficiarse de bonificacións de ata a gratuidade nos casos de persoas que se atopan en situación de emerxencia social, as persoas xubiladas tamén teñen unha bonificación, as familias tamén teñen bonificación, e os estudantes.

·       As persoas empadroadas teñen prioridade en obradoiros e cursos, acceso prioritario ao Banco Solidario, poden obter descontos nas escolas deportivas e optar a acudir ao polideportivo a un custo máis baixo.

·       A Escola Infantil Municipal só pode ser utilizada por persoas empadradas, mentras que algunas das actividades programadas polo Centro de Información á Muller van dirixidas só para empadroadas.

·       No que se refire á cultura as axudas para libros son dirixidas a empadroados e en campamentos, ludotecas, etc a preferencia é para as persoas que están empadroadas.

·       Teñen prioridade os/as empadroados/as na matrícula da Escola de Música, en actividades de formación, uso das instalación e acceso libre á Aula de Informática do Centro Empresarial Transfronteirizo.

·       Respecto dos servizos presetados pola Casa da Mocidade, as persoas empadroadas teñen prioridade nas ludotecas de Nadal e Semana Santa (50 prazas, servizo gratuito) e nos campamentos de verán (máis de 120 prazas), prioridade en cursos e obradoiros, no acceso a internet e decontos en todas as excursión, obradoiros, etc.

• David Díaz Carneiro ten case 11.500 seguidores no seu Instagram chamado “David en moto”  onde atopamos un ser humano pegado a unha moto, ou a dúas, que están na lista dos seus amores, encabezada pola súa muller Cristina Oliveira e dúas fillas de 14 e 19 anos.

• “Tiven moto de novo pero algún amigo morreu en accidente con unha e comecei a terlle tanto respeto que deixei de usala, non a collía nin para ir ao traballo”, comeza o seu relato.

• Leva 28 anos vivindo na Valenzá, traballou en Carrefour e aos 35 anos os seus riles deixaron de funcionar, así que viuse obrigado a acudir periodicamente a sesións de diálise ás que comezou a ir nunha “scooter” marca Derby Sabana.

• Despois de 4 anos de espera, e unha petición da súa filla para que os “Reis Magos” lle trouxeran un ril a David, a familia celebra cada ano que volveu nacer o 4 de xaneiro de 2016, cando foi transplantado. “Volvín nacer e varios amigos que o entenderon así tamén, fixéronse carné de doante nese momento”, asegura.

• Entre os cambios que chegaron á vida familiar coa súa doenza está o feito de que é el quen se ocupa da casa, compra, xantar e das urxencias domésticas; e tamén a chegada de novas motos a casa. “Cando demos unha volta os dous na Derby, Cristina animoume a mercar unha máis grande”, e agora ten un “parque móbil” motorizado con unha BMW F800S e unha Triumph Tiger 800

• Agora que viaxa case sen parar nas súas motos, cambiou tamén a súa apreciación dalgúns destinos. “De pequeno odiaba Portugal porque tiña que ir obrigado para mercar toallas coa familia, e agora é o meu lugar favorito, onde os condutores teñen respecto polas motos e fan sitio se as ven polo retrovisor”.

• Dicir que viaxar en moto é o mundo de David non semella esaxerado cando narra os encontros con outros moteiros de toda España: para unha viaxe de Chaves ata Faro xuntáronse afeccionados de Vitoria, Guipúzcoa, Asturias e Madrid, que pasaron xuntos varios días de cámping, e fano unha ou dúas veces cada ano.

Dende a Valenzá… ao mundo

• Na pandemia, as restricións de mobilidade animárono a visitar lugares preto de casa. “Por primeira vez fun pola capela do San Bieito de Cova de Lobo, por exemplo, e descubrín os hórreos de Loiro e a zona da Boutureira, na raia con San Cibrao das Viñas”.

• A maiores das tarefas domésticas e familiares, David implícase en “retos” como o da “mochila solidaria”  para dar apoio á asociación de Lugo “Somos Unidos por el Cáncer” .
  “Entre os moteiros fixémola circular, e cada un que a recibe deixa dentro algo simbólico de cada cidade. A min tocoume ir recollela a León e levala ata Vigo no inverno, no meu caso deixei dentro uns adhesivos, licor café e chourizos, e cando rematou en decembro do 2021 fixeron sorteo de dúas mochilas, porque se xuntara moitísimo material”, relata.

• Comezaron a chegarlle colaboracións dende Mallorca e cambia produtos de limpeza por visibilidade. “En Instagram coñecín a moteiros de toda España e cada vez que fago unha viaxe intercambiamos tamén adhesivos que nos identifican e nos manteñen en contacto para calquera idea que xurda”, detalla.

• Máis aló da raia peninsular, David quere ir con Cristina ata Roma en moto. “Cando casamos o seu pai estaba enfermo e non puidemos facela viaxe de vodas e quedou pendente e tamén me gustaría coñecer en moto os fiordos de Noruega”.

• En calquera momento da conversa, David conta detalles da súa doenza, a evolución e o seu agradecemento “á todo o equipo de nefroloxía do CHUOU, médic@s, enfermeir@s, persoal de limpeza, auxiliares, a toda persoa que traballa alí”, polo que considera a súa segunda vida.

• Acordamos con el comezar a utilizar novos “hagstags” nas redes como #dendeBarbadásenmoto… a ver se o facemos visible tamén.

• Boa viaxe David e compaña!!!

• 

Un convenio asinado polo Sergas fixo posible que Montse Merino comezase en 2020 a poñer en práctica dous proxectos musicoterapia a través das redes sociais e con soporte de familiares.

• “A xefa do servizo de Atención ao Paciente e Humanización Belén Piñeiro púxose en contacto comigo e a partires de aí, a directora do equipo de psiquiatría de Piñor, Chus Gómez, hai un ano que conta co meu traballo con persoas ingresadas no hospital psiquiátrico de Piñor”, explica Montse. O proxecto era comezar antes, pero a pandemia impediuno.

• Segundo a musicoterapeuta ourensá “somos sistema nervioso” e “a música, sons e improvisación favorecen a conexión e comunicación de todo o que somos, pois facer música e cantar activan vías internas, fisiolóxicas, e actúan tamén sobre a nosa comunicación e socialización”.

• Considera que a aparición das redes sociais permiten “contar moito” pero o maior efecto delas na comunicación “é o deterioro da escoita”. “Ponse no primeiro plano falar e expresarnos, pero non se traballa a escoita”, engade.

• Nese eido, o da escoita, o espazo de musicoterapia “favorece a opción de escoitar” e non se precisan requisitos para estar nel, “pode vir quen queira baixo supervisión do equipo médico, e cadaquén que veña como queira porque o que facemos é utilizar a voz e os instrumentos de xeito e os pacientes teñen espazo e abano de ferramentas para escoller como expresarse”

  

Unha peza artística en cada sesión

• No espazo de musicoterapia que ofrece o hospital de Piñor, Montse establece a improvisación como xeito de traballo e en cada sesión; os participantes fan unha peza artística “que vai asentando neles, e os elementos que aportan van quedando para ser utilizados na seguinte sesión”, detalla.

• Traballar a improvisación teatral, musical ou artística en xeral,  fai que se active o traballo persoal para solucionar problemas vitais. Ese traballo “é fundamental para as persoas que só teñen un plan para a vida, e pásano fatal cando ese plan cae, algo que é habitual”.

• O espazo de musicoterapia, para a musicoterapeuta, é un “pacto con seres máis sensibles e sen recursos para xestionar a súa xenialidade, fronte á situación de outros artistas que tiveron a sorte de atopar un camiño para expresarse no que reciben aplausos”, remata.

• As sesións hospitalarias de musicoterapia en Piñor son cada xoves, despois da merenda. “Facemos outra aparte, no lugar fora do hospital onde se fuma”, e nese espazo Montse quere recuperar as ideas de “seráns, foliadas e regueifas para facer música”, relata. Nesas sesións extra, tipo “jam sesión” participan, nalgunha ocasión, estudantes de musicoterapia de Portugal, Valencia, Cataluña ou Madrid.

  

A musicoterapia en Galicia

• Máis de 60 persoas son parte da Asociación Galega de Musicoterapia e traballan cunha oferta de servizos sociais-comunitarios, sanitarios…
  Dende a asociación galega, profesionais dos eidos sanitario e educativo desenvolven servizos como o de musicoterapia “cun modelo único en España, científico e membro da Confederación Europea de Musicoterapia o EMTC” .

• En 2017 celebrouse en Galicia o Congreso anual de Musicoterapia de España co pulo do colectivo galego presidido por Montse.
  “Queremos facer realidade o proxecto de organizalo primeiro congreso galego de musicoterapia, que xa estaba previsto en 2005 para celebralo en Ourense coa asistencia do músico, médico e musicoterapeuta italiano Gianluigi di Franco“, que faleceu antes.
  “Era meu referente, xunto con Tony Wigram e non chegamos a telo congreso”, lembra Montse.

• Os proxectos de musicoterapia trouxeron a Montse de novo a Ourense, onde comezara en 1993 como fundadora da Escola Municipal de Música do concello lindante co de Barbadás. Tralo seu paso como directora da Escola de Música de Santiago de Compostela nos primeiros anos 2000, organizou en Ourense, en 2013, o Primeiro Seminario Internacional de Improvisación de Jazz e Musicoterapia , ao que seguiron outras edicións.

• Tamén en Galicia, e nos últimos anos en Valencia, deu pulo dende Casa Baubo á formación de musicoterapeutas con un Curso Universitario de Introdución ao modelo Musicoterapia Científica Aplicada, que leva varias edicións. Neste momento busca sede na provincia de Ourense para un mestrado de Pedagoxía Musical durante fins de semana  dirixido a profesores, estudantes e persoas con curiosidade neste eido.

O ALCALDE DE BARBADÁS, XOSÉ CARLOS VALCÁRCEL, PLANTEXA AO SUBDELEGADO DO GOBERNO, EMILIO GONZÁLEZ AFONSO, A CREACIÓN DE UN POSTO DA GARDA CIVIL NO MUNICIPIO

O encontro entre o subdelegado e o rexedor evidenciou a necesidade de financiación para outros proxectos de interese para Barbadás

• Esta mañá tivo lugar en Ourense unha reunión coa presenza do subdelegado do Goberno, Emilio González Afonso, o alcalde de Barbadás, Xosé Carlos Valcárcel, e a tenente alcalde, Victoria Morenza, para abordar asuntos de interese para o concello.

• O rexedor de Barbadás plantexou ao Subdelegado do Goberno a creación de un posto da garda civil no municipio, unha dotación que melloraría a seguridade na zona.

• Outro dos proxectos sobre os que existe interese por parte do goberno municipal de Barbadás pasa por acometer unha intervención integral de humanización da avenida de Celanova, toda vez que recentemente se procedeu á rexeneración do firme da arteria principal da Valenzá.

• Tamén se puxo en evidencia nesta reunión de traballo a ampliación da plantilla da policía local debido ao incremento poboacional dos últimos anos.

• Xosé Carlos Valcárcel plantexoulle a Emilio González Afonso a evolución de Barbadás nos últimos anos, nos que se produciu non só un incremento demográfico senón tamén unha dispersión do ámbito de actuación dos efectivos da policía.

• Valcárcel incidiu tamén na importancia de implementar a difusión do potencial do concello de Barbadás nos ámbitos do turismo e da riqueza natural. Un exemplo da potencialidade turística e natural de Barbadás é a zona natural do Pisco e o roteiro que o engloba, dende a Valenzá ata a coñecida fervenza.

• O rexedor recalcou a importancia de que o Estado se implique no financiamento de un proxecto presentado hai uns días, que consiste na habilitación de un roteiro neste camiño e a creación, perfectamente mimetizados co entorno, de elementos que potencien a fervenza do Pisco e o camiño que conduce a este senlleiro lugar do municipio.

• Xosé Carlos Valcárcel abordou tamén a necesidade de reformar a antiga escola de Sobrado, como eixe vertebrador do pobo, e tamén de establecer como prioritaria a instalación de fibra óptica nos núcleos de Barxa e Pista de San Bieito, en San Lourenzo de Piñor.

• Finalmente, a tenente alcalde, Victoria Morenza, abordou a importancia da figura de Carmen Martín Gaite e a súa vinculación con Barbadás, especialmente con San Lourenzo de Piñor, pobo que aparece reflectido en 3 das súas obras literarias.

• Morenza plantexou a posibilidade de que o Estado, a través do Ministerio de Cultura, colabore coa posta en marcha do Plan Director para lanzar a potenciación e vinculación de Martín Gaite con Barbadás e con Galicia, a través da creación de roteiros literarios e mellora e humanización do entorno no que viviu numerosos veráns a ilustre escritora.

• Falouse da proximidade do centenario do nacemento da escritora para establecer de un xeito intenso esta colaboración entre o Estado e o Concello de Barbadás.